Robin van der Leeden en Barbara Raap, twee eerstejaars studenten van de Opleiding Docent Theater, schreven een recensie over de voorstelling Casting ‘The Pass’ van Het Zuidelijk Toneel. De voorstelling was op 28 november in Grand Theatre te Groningen te zien.
Een pijnlijke reis door de Nederlandse castingcultuur
Casting ‘The Pass’ – Het Zuidelijk Toneel en Bram Jansen (★★★★)
‘Waar macht is, is misbruik nooit ver weg,’ luidt de eerste zin in de agenda van Grand Theatre over de voorstelling Casting ‘The Pass’. Een voorstelling over de schokkende waarheid over manipulaties in de Nederlandse theaterwereld. Het is al een tijdje terug dat de #MeToo beweging opkwam, en deze voorstelling wil een nieuwe kijk bieden op het onderwerp. Met een frisse blik leer je het verhaal kennen van een jonge acteur die de theaterwereld in wordt gezogen en terecht komt in een omgeving vol machtsmisbruik en manipulatie.
Ik loop de zaal in en ga zitten, voor mij zie ik een woonkamer met in de linkerhoek een mini filmstudio met witte wanden en een mobiel op een statief. Op een luxe fauteuil zit een jongeman die afwachtend rondkijkt, aan de huiskamerkant van het podium staat een oudere man achter een plant; haast verstopt. De oudere man is gevraagd door de jonge acteur om te helpen met zijn self-tape. De acteur heeft hiervoor een script voorbereid; langzamerhand blijken de rollen die gespeeld worden, toch net wat realistischer dan ze eerst leken. In het stuk wordt veel afgewisseld tussen het ‘acteren’ en de ‘realiteit’. Tijdens het werken aan de self-tape komen persoonlijke verhalen omhoog, die als de camera uit staat, onderling kort besproken worden. Opmerkingen zoals: ‘Heb je dat echt gedaan?’ en: ‘Gebeurde dat echt zo?’, laten zien hoe betrokken de oudere man is. Maar naarmate het stuk vordert, vervagen langzaam de grenzen tussen realiteit en fictie.
Dit stuk opent een gesprek voor veel mensen over een andere kant van de #MeToo-beweging, een kant die nog onderbelicht lijkt in de theaterwereld. De acteur zorgde ervoor dat dit persoonlijke verhaal tot leven kwam, en liet mij geloven dat dit zíj́n verhaal was. Visueel was de voorstelling niet heel bijzonder, maar de tekst was sterk genoeg om het verhaal te dragen. De voorstelling is in mijn optiek geslaagd, maar dit verhaal en de discussie hierover zijn nog verre van afgerond.
Door: Robin van der Leeden
#MeToo, niet verstopt in een hashtag maar recht voor je (spoilers)
★★★★
Dat is toch even wat anders! We hebben allemaal wel eens verhalen gelezen en gehoord over de #MeToo-beweging, maar om echte verhalen niet alleen te horen, maar recht voor je neus te zien, beweegt je op een hele andere manier. Regisseur Bram Jansen is het gelukt om op een meesterlijke en interdisciplinaire manier het publiek te vertellen wat er hier in Nederland achter de coulissen gebeurde, en wellicht nog steeds gebeurt. In een setting die voor veel toneelspelers en liefhebbers heel herkenbaar is. Voor publiek dat de setting niet echt herkent, zal de kern van de voorstelling ook makkelijker op afstand te houden zijn.
Het publiek komt binnen in een verlichte zaal. Iedereen zit, op afstand natuurlijk, en daardoor heel kwetsbaar. Voor ons staat een interieur van een huis of wellicht een kantoortje. In een witte hoek staat een mobiel op een statief klaar om te filmen, en het wit in het decor loopt langzaam over in zwart dat de rest van het toneel bepaalt. Op die overgang aan de muur: een groot scherm waarop het gefilmde beeld van de telefoon zichtbaar is. Op deze plek hebben twee mannen afgesproken om een auditiefilmpje te maken voor een film genaamd The Pass. Langzaam kruipen de teksten van de auditie de werkelijkheid in. Of liever gezegd: blijken de verhalen altijd al waar te zijn geweest. Ze blijken een uitdaging te zijn aan het adres van het oudere personage (gespeeld door GerardJan Rijnders). Een ongeziene waarheid wordt naar boven gehaald als op een gegeven moment zelfs letterlijk de camera naar hem gedraaid wordt.
In een ironische twist heeft de jongere acteur (gespeeld door Jord Knotter) deze auditie voor The Pass opgezet als een val, een uitdaging of wellicht een uitgereikte hand naar de oudere acteur. Op eenzelfde manier dat hij is gelokt en misbruikt door een oudere casting director die vast ooit The Pass op het toneel ging zetten. Een uitgereikte hand, een uitdaging die een val bleek.
En dan ligt ineens alles op tafel, niet in een hashtag waar je snel langs kan scrollen, niet op het nieuws dat je uit kunt zetten, maar daar, recht voor je neus op het toneel. Zo dichtbij dat je jezelf nét niet voor de gek kunt houden dat jij het nóóit zover had laten komen.
Door: Barbara Raap